به گزارش کرد پرس، پس از آغاز آتش سوزی در ارتفاعات آبیدر، نیروهای امدادی از جمله آتش نشانی، محیط بانان، جنگل بانان منابع طبیعی و نیروهای داوطلب مردمی در محل حاضر شدند. بر اساس اعلام منابع محلی، بخش عمده ای از آتش سوزی در ساعت های ابتدایی تحت کنترل قرار گرفت، اما به دلیل وزش باد و شرایط توپوگرافی منطقه، آتش گسترش یافت.

در حالی که مشارکت نیروهای مردمی در مهار این آتش سوزی بار دیگر روحیه همبستگی و مسئولیت پذیری مردم کردستان را به نمایش گذاشت، اما نبود آموزش کافی و عدم هماهنگی با ارگان های مسئول باعث شد تا چند نفر از این نیروهای داوطلب دچار سوختگی شدید شوند که در نهایت، ۳ تن از آن ها جان خود را از دست دادند.

کارشناسان محیط زیست معتقدند اطفای حریق در عرصه های طبیعی نیازمند آموزش تخصصی و تجهیزات ایمنی است و حضور نیروهای مردمی آموزش ندیده در محل حادثه، نه تنها کمک کننده نیست، بلکه در بسیاری موارد نیروهای امدادی را نیز در معرض خطر قرار می دهد.

بر اساس بررسی های میدانی، در مواقع آتش سوزی های طبیعی، ارگان های مشخصی مسئولیت مستقیم دارند؛ اداره کل منابع طبیعی و سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان مدیر فنی و میدانی حریق، ارزیابی آسیب های زیست محیطی و اعزام نیروهای تخصصی، سازمان آتش نشانی به عنوان مجری عملیات اطفای حریق با استفاده از تجهیزات تخصصی، جمعیت هلال احمر به عنوان ارائه دهنده خدمات امدادی و درمانی به آسیب دیدگان و مصدومان و نیروی انتظامی به عنوان تأمین کننده نظم و امنیت منطقه بحران و جلوگیری از ورود افراد غیرمتخصص.

بنا بر نظر کارشناسان حوزه محیط زیست، وقوع چنین حوادثی نشان دهنده نیاز فوری به بازنگری در نحوه سازماندهی مشارکت مردمی است. نبود دوره های آموزشی رسمی و سازوکار مشخص برای هدایت نیروهای مردمی باعث می شود که مشارکت های داوطلبانه به جای کمک، به افزایش خسارت های جانی بینجامد.

حادثه تلخ آتش سوزی کوه آبیدر، بار دیگر  اهمیت آموزش، هماهنگی و مدیریت بحران در مواجهه با حوادث طبیعی را نشان داد.  مردم کردستان، مردمی محیط زیست دوست و مسئولیت پذیر هستند، اما برای مشارکت مؤثر و ایمن در بحران ها، لازم است که از سوی نهادهای رسمی، آموزش های لازم را دریافت کرده و در قالب تیم های سازمان یافته داوطلبان محیط زیستی عمل کنند.

با توجه به آنچه در حادثه تلخ کوه آبیدر رخ داد، باید اذعان داشت که مشارکت مردمی در حفظ و حراست از منابع طبیعی و محیط زیست، یک ظرفیت بی نظیر و ارزشمند است. اما این ظرفیت، بدون هدایت صحیح، آموزش تخصصی و تجهیز مناسب، می تواند به تهدیدی برای جان خود این افراد و دیگر نیروهای امدادی تبدیل شود.

حوادثی از این دست بار دیگر لزوم تدوین و اجرای یک سازوکار جامع و منسجم برای بهره گیری اصولی از توان مردمی را برجسته می کند. ایجاد شبکه های سازمان یافته از داوطلبان محیط زیستی، آموزش آن ها در قالب دوره های رسمی و عملیاتی، ارائه تجهیزات ایمنی اولیه و تعریف وظایف مشخص برای حضور در صحنه بحران، از جمله گام های اساسی در این مسیر است.

در این میان، رسانه ها و نهادهای آموزشی نیز نقشی کلیدی ایفا می کنند. رسانه ها می توانند با اطلاع رسانی دقیق و مستمر، آگاهی عمومی را نسبت به خطرات و الزامات حضور در بحران های طبیعی افزایش دهند.

نهادهای دولتی مسئول مانند اداره کل منابع طبیعی، سازمان محیط زیست و مدیریت بحران کشور باید به این خواسته ها پاسخ عملی دهند. تخصیص بودجه مناسب، ایجاد ساختارهای پشتیبانی برای نیروهای داوطلب، و به روزرسانی دستورالعمل های مواجهه با بحران، از جمله اقداماتی است که می تواند از بروز تکرار چنین فجایعی جلوگیری کند.

حادثه آبیدر، فقط یک آتش سوزی نبود؛ زنگ هشداری بود برای همه ما. هشداری نسبت به خلأهایی که در مدیریت بحران، آموزش مردمی و استفاده از ظرفیت های داوطلبانه وجود دارد. سه جان باخته این حادثه، نماد تعهد و عشق بی چشم داشت به طبیعت اند؛ اما  باید اطمینان حاصل شود که این تعهد، با جان باختن پاسخ داده نشود، بلکه با برنامه ریزی، آموزش، حمایت و هماهنگی، به مشارکتی پایدار، ایمن و ثمربخش تبدیل شود.

تا زمانی که آموزش نباشد، مشارکت می تواند به فاجعه ختم شود. اکنون زمان آن رسیده که از جان فشانی های بی ادعا، پلی بسازیم برای اصلاح و بهبود؛ این کمترین ادای دین به حافظان بی سلاح طبیعت است.