کرد پرس- در مدل اقتصاد توجه، جلب توجه انسانها یا مخاطبان بهعنوان یک منبع کمیاب و ارزشمند در نظر گرفته میشود و کسبوکارها، شرکتها، رسانهها، رسانههای اجتماعی، دولتها، احزاب و سیاستمداران و حتی افراد برای جلب این توجه با یکدیگر رقابت میکنند. زمان و تمرکز مخاطبان دیگر فقط یک فاکتور جانبی نیست، بلکه به کالایی قابل ارزشگذاری تبدیل شده که فروشندگان کالا و خدمات به دنبال تصاحب آن هستند. رسانهها زمان و توجه مخاطبان را ارزان میخرند و گران به صاحبان آگهی سیاسی و تجاری میفروشند.
یکی از حوزههایی که بهشدت تحت تأثیر این اقتصاد قرار گرفته، رسانههای خبری هستند. در گذشته، مدلهای سنتی درآمدزایی رسانهها بر فروش روزنامه و آگهیهای تبلیغاتی متکی بود؛ اما امروزه، با ظهور رسانههای دیجیتال و شبکههای اجتماعی، این مدلها دچار تحول شدهاند. رسانههای خبری برای جلبتوجه مخاطب، دیگر صرفاً به انتشار خبر سخت و یا متنی و چاپی بسنده نمیکنند، بلکه باید محتوایی خبری در قالبهای عامه فهم و مردمپسند تولید کنند که علاوه بر اطلاعرسانی، جذابیت کافی برای نگهداشتن مخاطب را نیز داشته باشد.
این تغییر پارادایم، فرصتی طلایی برای رسانههای مستقل خبری فراهم میکند تا با تکیه بر استقلال مالی، از قیدوبند وابستگی به منابع مالی دولتی یا تبلیغدهندگان بزرگ رها شوند. چگونه؟ با ارائه محتوای عمیق، تخصصی و بدون سانسور که ارزش واقعی برای مخاطب ایجاد کند. رسانههای مستقل در چارچوب پارادایم زنجیره تولید یا کالا میتوانند با تولید محتوای اختصاصی و باکیفیت، مخاطبان وفاداری را جذب کنند که حاضر به پرداخت هزینه برای دسترسی به آن هستند. این مدل که بر اساس ارزشگذاری مستقیم توجه مخاطب استوار است، میتواند به استقلال مالی این رسانهها کمک کند.
برای مثال، ارائه اشتراکهای ماهیانه برای دسترسی به مقالات تحلیلی، گزارشهای میدانی اختصاصی یا پادکستهای عمیق، ویدیوهای جذاب، اینفو و موشنگراف و استفاده از فرمتهای صوتی و بصری متحرک در کنار عکس و متن چاپی راهکاری مؤثر برای استفاده از اقتصاد توجه است.
در این میان، نقش روزنامهنگاران دیگر محدود به گردآوری و انتشار خبر نیست. آنها باید به تولیدکنندگان محتوای ارزشمند و قابلاعتماد در پلتفرمهای مختلف تبدیل شوند که توانایی جلب و حفظ توجه مخاطب را دارند. تمرکز بر تحلیلهای تخصصی، روایتهای جذاب و پرداختن به موضوعاتی که کمتر به آنها پرداخته میشود، میتواند توجه مخاطب را جلب و او را به مشتری وفادار تبدیل کند. این رویکرد، نهتنها به افزایش مخاطب (بخوانید ممبر) و تقویت استقلال مالی رسانههای مستقل کمک میکند، بلکه به ارتقاء کیفیت روزنامهنگاری و بازگرداندن اعتماد عمومی به رسانهها و همچنین از میدان خارج کردن بلاگرخبرنگاران و اینفلوئنسرهای شبهخبرنگار نیز منجر میشود.
در نهایت، با استفاده هوشمندانه از اقتصاد توجه و زنجیره کالا (طراحی صفر تا صد محتوا در فرمتهای مختلف و انتشار در پلتفرمهای متنوع، رسانههای مستقل میتوانند آیندهای روشن و پایدار برای خود رقم بزنند. اینجاست که رسانهها با ایجاد زنجیره ارزش پیام و چرخه کامل تولید محتوا میتوانند مخاطبان ویژه خود را داشته باشند و در این میان بتوانند هزینههای خودگردانی خویش را تأمین کنند.
نتیجه اینکه رسانهنگاران بجای متن باید بهسمت ساخت ویدیو بروند و تمام! کسی دیگر متن نمیخواند!
**مدرس حوزه ارتباطات
نظر شما